Γιορτάστηκαν τα Θεοφάνεια επισήμως για πρώτη φορά στη Σμύρνη μετά από 94
χρόνια
Ο αγιασμός των υδάτων τελέστηκε στην ιστορική προκυμαία «Quai» της Σμύρνης απέναντι από το παλιό ελληνικό προξενείο
Με ιδιαίτερη συγκίνηση και την δέουσα λαμπρότητα γιορτάστηκαν τα Θεοφάνεια επισήμως για πρώτη φορά στη Σμύρνη, 94 χρόνια μετά την μικρασιατική καταστροφή.
Ο αγιασμός των υδάτων τελέστηκε στην ιστορική προκυμαία «Quai» της Σμύρνης απέναντι από το υπό ανακαίνιση παλιό ελληνικό προξενείο, χοροστατούντος του πρώτου ορθόδοξου ιερέα της Σμύρνης πατήρ Κύριλλου.
Νωρίς το πρωί στην Αγ. Φωτεινή, την εκκλησία που αποτελεί τη βάση της ορθόδοξης κοινότητας Σμύρνης, παρακολούθησαν την θεία λειτουργία ομογενείς και Ρώσοι, Γεωργιανοί, και Ουκρανοί χριστιανοί καθώς και πολλοί επισκέπτες από τα γειτονικά νησιά Χίος και Λέσβος, οι νεότεροι των οποίων «πάλεψαν» για τον σταυρό λίγο αργότερα.
Με την ολοκλήρωση της τελετής, την απελευθέρωση του περιστεριού και την ανάσυρση του σταυρού, ο πατέρας Κύριλλος εξέφρασε τη συγκίνηση του για το «ιστορικό», όπως το χαρακτήρισε, γεγονός ευχαριστώντας τις Αρχές της χώρας πού επέτρεψαν, όπως είπε, «να αισθανθούμε στην πράξη τη συνέχεια της γενιάς, της φυλής, της πίστης, της ιστορίας έτσι όπως ο θεός την καταγράφει».
Ευχαρίστησε τις Τοπικές Αρχές για την ασφάλεια και την βοήθεια που παρείχαν για την υλοποίηση αυτής «της ιστορικής ιερής τελετής». Ιδιαίτερα ευχαρίστησε τον γενικό πρόξενο Σμύρνης Θεόδωρο Τσακίρη «που με περισσή αγάπη αγκαλιάζει την κοινότητα και την εκκλησία», τον βουλευτή και εκπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης Ανδρέα Μιχαηλίδη, τον αρχιεπίσκοπο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας πατέρα Λορέτζο, τον προϊστάμενο του καθεδρικού ναού των Καθολικών πατέρα Μαξιμιλιανό, τους κολυμβητές που ανέσυραν τον «σταυρό του μαρτυρίου, της Εκκλησίας και του γένους μας» στους οποίους ευχήθηκε «κάθε πρόοδο και προκοπή μαζί με όλους τους άλλους ανθρώπους όπου και αν βρίσκονται».
Κλείνοντας ευχήθηκε σε όλη τη Ρωμιοσύνη να πορεύεται πάντα στο ρου και στον χρόνο της ιστορίας και σε οποιεσδήποτε συνθήκες να δηλώνει την παρουσία της και έστειλε σε όλους την «αγάπη μας με τις σταγόνες από τα δάκρυα και την χαρά των προγόνων μας σήμερα».
Ο εορτασμός είχε τελεστεί ανεπισήμως πριν λίγα χρόνια και το προσδοκώμενο όπως το εξέφρασε ο πατέρας Κύριλλος «είναι να καθιερωθεί ο εορτασμός των Φώτων στην παραλία, δηλαδή σε δημόσιο χώρο».
Οδοιπορικό στις μνήμες...
Θαρρείς κι ήταν όλοι εκεί. Εκατομμύρια ψυχών Σμυρνιών που έμειναν για πάντα στην πατρίδα, ψυχές που επέστρεψαν σε ετούτο το ιστορικό λιμάνι μετά την κοσμοχαλασιά του 1922. Οι καιροί αλλάζουν βλέπετε… Δίχως - παραφράζοντας το λόγο του τραγουδοποιού - να κοιτάζουν σύγχρονες μελαγχολίες. Τούτο το έζησαν όσοι είχαν την ιστορική ευκαιρία να βρίσκονται σήμερα στο λιμάνι της Σμύρνης. Στην ιστορική Πούντα που η φωτιά της το 1922 έχει χαράξει τη συλλογική ιστορική μνήμη της Ρωμιοσύνης. Εκεί στο ίδιο σημείο όπου το μαύρο εκείνο Σεπτέμβριο συνωστίζονταν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες της Μικρασίας προσπαθώντας να γλυτώσουν σαν πρόσφυγες. Σήμερα σαν σε σκηνή από παραμύθι ξαναζωντάνεψε στο ίδιο μέρος η σκηνή των Θεοφανίων του 1922 με τον Άγιο πια Χρυσόστομο Σμύρνης στα τελευταία Φώτα της κοσμοπολίτικης μεγαλούπολης. Τα τελευταία; Είπαμε… Σαν σε παραμύθι ξαναζωντάνεψε η σκηνή. Φώτα στη Σμύρνη… Στην Πούντα… Κι ήταν θαρρείς εκεί, όλοι.
Όλα ξεκίνησαν στη μικρή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής όπου πραγματοποιήθηκε η λειτουργία των Φώτων. Και μετά μια περίεργη για τη Σμύρνη και τους σύγχρονους Σμυρνιούς πομπή με εξαπτέρυγα, εικονίσματα, μια πομπή δεκάδων ανθρώπων, βάδισε προς τη θάλασσα...
Διαδήλωση για την ειρήνη στο Αιγαίο, για το ότι η θάλασσα αυτή μπορεί από υδάτινος τάφος να γίνει θάλασσα ζωής, ειρηνικής συμβίωσης και φιλίας των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας, αλλά και όσων τη διαβαίνουν χαρακτήρισε το σημερινή τελετή των Θεοφανίων στο λιμάνι της Σμύρνης ο Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού θρόνου και Ιερατικός Προϊστάμενος της Ορθόδοξης Χριστιανικής Κοινότητας της Σμύρνης π. Κύριλλος Συκής μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ήταν σήμερα η πρώτη φορά μετά από 94 χρόνια, από τα Θεοφάνια του 1922 όταν στην αντίστοιχη τελετή χοροστάτησε ο Ιερομάρτυρας και Άγιος πλέον της ορθοδόξου Εκκλησίας Χρυσόστομος τελευταίος Μητροπολίτης της πρωτεύουσας της Ιωνίας που η τελετή εορτάστηκε επίσημα με άδεια από το Τουρκικό Κράτος. Εκεί στην ίδια παραλία στην οποία διαδραματίστηκαν τα φοβερά γεγονότα της Καταστροφής που σημάδεψε την Ελληνική ιστορία τον 20ο αιώνα. Είχε προηγηθεί μια ανάλογη ανεπίσημη τελετή τα Φώτα του 2006, και πάλι ιερουργούντος του π. Κυρίλλου Συκή. Τότε το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών με ρηματική του διακοίνωση είχε κάνει γνωστό στους πάντες πως επιτρέπεται και προστατεύεται η άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων των εν Τουρκία διαβιούντων. Άδραξε τότε την ευκαιρία ο π. Κύριλλος Συκής και οργάνωσε τότε μια γιορτή Θεοφανίων.
Εδώ ας σημειωθεί ότι χρόνια τώρα στην παλιά Εκκλησία των Ολλανδών που μετονομάστηκε σε Ναό της Αγίας Φωτεινής σε ανάμνηση της κατεστραμμένης το 1922 Μητρόπολης, που το 1955 παραχωρήθηκε στο Ελληνικό κράτος για τις θρησκευτικές ανάγκες των ορθοδόξων υπηκόων του που βρίσκονται στη Σμύρνη χρόνια τώρα πραγματοποιούνται όλες οι θρησκευτικές τελετές ανελλιπώς. Για τις ανάγκες των Ορθοδόξων Χριστιανών που ζουν στη Σμύρνη και όχι μόνο για τις ανάγκες της Ορθόδοξης Κοινότητας των Ρωμιών αλλά και των υπολοίπων Ορθοδόξων κυρίως από τις ανατολικές χώρες. Μπροστά στο υπό ανακαίνιση Ελληνικό Προξενείο λοιπόν, πραγματοποιήθηκε σήμερα το μεσημέρι ο Αγιασμός των Υδάτων. «Μας δόθηκε άδεια λέει ο π. Κύριλλος Συκής από το υπουργείο Εσωτερικών με εντυπωσιακή και χαρακτηριστική άνεση. Αμέσως μετά έσπευσαν τοπικοί φορείς όπως ο Δήμος να μας βοηθήσουν στην τοποθέτηση της εξέδρας αλλά και στην κάλυψη της εκδήλωσης από πλευράς ασφαλείας».
Ρωτάμε τον Αρχιμανδρίτη για τους λόγους που έγιναν όλα αυτά από το τουρκικό κράτος. «Ήταν ένα εντυπωσιακό άνοιγμα, λέει ο π. Κύριλλος. Δεν θέλω να εξετάσω τους λόγους που ώθησαν το τουρκικό κράτος σε μια τέτοια ενέργεια. Τονίζει βέβαια το Ευρωπαϊκό προφίλ της χώρας και στέλνει μήνυμα προς την Ελληνική πλευρά ενόψει της συνάντησης Τσίπρα -Νταβούτογλου. Στην Ρωμέϊκή όμως Κοινότητα και στην Κοινότητα των ορθοδόξων Χριστιανών της πόλης όλο αυτό το κλίμα επιτρέπει να ανασάνει. Όπως ο πόλεμος καταστρέφει έτσι και η Ειρήνη χτίζει. Και το να ζει η πολύπαθη κοινότητα της Σμύρνης στην ιστορική μας πόλη σε συνθήκες ασφάλειας και δημοκρατίας είναι κάτι που βοηθά στην ανάπτυξη της και στην ουσιαστική της συμμετοχή στα δρώμενα της πόλης και της Δημοκρατίας γενικότερα».
Όσον αφορά τα συναισθήματα του π. Κυρίλλου την ώρα του αγιασμού των υδάτων στην παραλία της Σμύρνης ο π. Συκής δεν κρύβεται: «Ένοιωσα πως επέστρεφα πίσω στο χρόνο. Ήταν βαθύ το αίσθημα της συγκίνησης. Πάνω από αυτά τα νερά που σκεπάζουν τόσους και τόσους προγόνους μας ομόθρησκους και ομόδοξους να στέκω εγώ και να ψάλω το ‘Εν Ιορδάνη…’. Έβλεπα όλο τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί να κλαίει κι ευχαριστούσα το θεό για τη χαρά αυτή που χάρισε σε όλους μας. Να στείλουμε από τη Σμύρνη μας σε όλο τον κόσμο μήνυμα ειρήνης και αγάπης. Εμείς οι Ρωμιοί που είμαστε λίγοι αλλά είμαστε ακόμα εδώ και επιμένουμε και υπομένουμε και τα καταφέρνουμε.»
Ο π. Κύριλλος Συκής μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ευχαρίστησε για μια ακόμα φορά τις Τουρκικές αρχές για την άδεια και τις διευκολύνσεις. Και τόνισε πως και το σημερινό γεγονός «αποτελεί επιτυχία του Πατριάρχη μας που δεκάδες χρόνια τώρα πορεύεται σε αυτό το δρόμο της Ειρήνης. Ο κορυφαίος του Γένους, μας καταλήγει ο π. Κύριλλος Συκής, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης έχει πετύχει τόσα και θα πετύχει ακόμα πολλά. Έχει κάνει βίωμα της ορθόδοξης Κοινότητας στην Τουρκία τη συνεργασία, την φιλιά. Πρακτική που οδηγεί σε θαύματα όπως αυτό που ζήσαμε σήμερα στην πόλη μας».
Ο αγιασμός των υδάτων τελέστηκε στην ιστορική προκυμαία «Quai» της Σμύρνης απέναντι από το παλιό ελληνικό προξενείο
Με ιδιαίτερη συγκίνηση και την δέουσα λαμπρότητα γιορτάστηκαν τα Θεοφάνεια επισήμως για πρώτη φορά στη Σμύρνη, 94 χρόνια μετά την μικρασιατική καταστροφή.
Ο αγιασμός των υδάτων τελέστηκε στην ιστορική προκυμαία «Quai» της Σμύρνης απέναντι από το υπό ανακαίνιση παλιό ελληνικό προξενείο, χοροστατούντος του πρώτου ορθόδοξου ιερέα της Σμύρνης πατήρ Κύριλλου.
Νωρίς το πρωί στην Αγ. Φωτεινή, την εκκλησία που αποτελεί τη βάση της ορθόδοξης κοινότητας Σμύρνης, παρακολούθησαν την θεία λειτουργία ομογενείς και Ρώσοι, Γεωργιανοί, και Ουκρανοί χριστιανοί καθώς και πολλοί επισκέπτες από τα γειτονικά νησιά Χίος και Λέσβος, οι νεότεροι των οποίων «πάλεψαν» για τον σταυρό λίγο αργότερα.
Με την ολοκλήρωση της τελετής, την απελευθέρωση του περιστεριού και την ανάσυρση του σταυρού, ο πατέρας Κύριλλος εξέφρασε τη συγκίνηση του για το «ιστορικό», όπως το χαρακτήρισε, γεγονός ευχαριστώντας τις Αρχές της χώρας πού επέτρεψαν, όπως είπε, «να αισθανθούμε στην πράξη τη συνέχεια της γενιάς, της φυλής, της πίστης, της ιστορίας έτσι όπως ο θεός την καταγράφει».
Ευχαρίστησε τις Τοπικές Αρχές για την ασφάλεια και την βοήθεια που παρείχαν για την υλοποίηση αυτής «της ιστορικής ιερής τελετής». Ιδιαίτερα ευχαρίστησε τον γενικό πρόξενο Σμύρνης Θεόδωρο Τσακίρη «που με περισσή αγάπη αγκαλιάζει την κοινότητα και την εκκλησία», τον βουλευτή και εκπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης Ανδρέα Μιχαηλίδη, τον αρχιεπίσκοπο της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας πατέρα Λορέτζο, τον προϊστάμενο του καθεδρικού ναού των Καθολικών πατέρα Μαξιμιλιανό, τους κολυμβητές που ανέσυραν τον «σταυρό του μαρτυρίου, της Εκκλησίας και του γένους μας» στους οποίους ευχήθηκε «κάθε πρόοδο και προκοπή μαζί με όλους τους άλλους ανθρώπους όπου και αν βρίσκονται».
 |
| ΑΠΟ ΤΑ ΧΘΕΣΙΝΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ... ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ |
Κλείνοντας ευχήθηκε σε όλη τη Ρωμιοσύνη να πορεύεται πάντα στο ρου και στον χρόνο της ιστορίας και σε οποιεσδήποτε συνθήκες να δηλώνει την παρουσία της και έστειλε σε όλους την «αγάπη μας με τις σταγόνες από τα δάκρυα και την χαρά των προγόνων μας σήμερα».
Ο εορτασμός είχε τελεστεί ανεπισήμως πριν λίγα χρόνια και το προσδοκώμενο όπως το εξέφρασε ο πατέρας Κύριλλος «είναι να καθιερωθεί ο εορτασμός των Φώτων στην παραλία, δηλαδή σε δημόσιο χώρο».
Οδοιπορικό στις μνήμες...
Θαρρείς κι ήταν όλοι εκεί. Εκατομμύρια ψυχών Σμυρνιών που έμειναν για πάντα στην πατρίδα, ψυχές που επέστρεψαν σε ετούτο το ιστορικό λιμάνι μετά την κοσμοχαλασιά του 1922. Οι καιροί αλλάζουν βλέπετε… Δίχως - παραφράζοντας το λόγο του τραγουδοποιού - να κοιτάζουν σύγχρονες μελαγχολίες. Τούτο το έζησαν όσοι είχαν την ιστορική ευκαιρία να βρίσκονται σήμερα στο λιμάνι της Σμύρνης. Στην ιστορική Πούντα που η φωτιά της το 1922 έχει χαράξει τη συλλογική ιστορική μνήμη της Ρωμιοσύνης. Εκεί στο ίδιο σημείο όπου το μαύρο εκείνο Σεπτέμβριο συνωστίζονταν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες της Μικρασίας προσπαθώντας να γλυτώσουν σαν πρόσφυγες. Σήμερα σαν σε σκηνή από παραμύθι ξαναζωντάνεψε στο ίδιο μέρος η σκηνή των Θεοφανίων του 1922 με τον Άγιο πια Χρυσόστομο Σμύρνης στα τελευταία Φώτα της κοσμοπολίτικης μεγαλούπολης. Τα τελευταία; Είπαμε… Σαν σε παραμύθι ξαναζωντάνεψε η σκηνή. Φώτα στη Σμύρνη… Στην Πούντα… Κι ήταν θαρρείς εκεί, όλοι.
Όλα ξεκίνησαν στη μικρή εκκλησία της Αγίας Φωτεινής όπου πραγματοποιήθηκε η λειτουργία των Φώτων. Και μετά μια περίεργη για τη Σμύρνη και τους σύγχρονους Σμυρνιούς πομπή με εξαπτέρυγα, εικονίσματα, μια πομπή δεκάδων ανθρώπων, βάδισε προς τη θάλασσα...
Διαδήλωση για την ειρήνη στο Αιγαίο, για το ότι η θάλασσα αυτή μπορεί από υδάτινος τάφος να γίνει θάλασσα ζωής, ειρηνικής συμβίωσης και φιλίας των λαών της Ελλάδας και της Τουρκίας, αλλά και όσων τη διαβαίνουν χαρακτήρισε το σημερινή τελετή των Θεοφανίων στο λιμάνι της Σμύρνης ο Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού θρόνου και Ιερατικός Προϊστάμενος της Ορθόδοξης Χριστιανικής Κοινότητας της Σμύρνης π. Κύριλλος Συκής μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ήταν σήμερα η πρώτη φορά μετά από 94 χρόνια, από τα Θεοφάνια του 1922 όταν στην αντίστοιχη τελετή χοροστάτησε ο Ιερομάρτυρας και Άγιος πλέον της ορθοδόξου Εκκλησίας Χρυσόστομος τελευταίος Μητροπολίτης της πρωτεύουσας της Ιωνίας που η τελετή εορτάστηκε επίσημα με άδεια από το Τουρκικό Κράτος. Εκεί στην ίδια παραλία στην οποία διαδραματίστηκαν τα φοβερά γεγονότα της Καταστροφής που σημάδεψε την Ελληνική ιστορία τον 20ο αιώνα. Είχε προηγηθεί μια ανάλογη ανεπίσημη τελετή τα Φώτα του 2006, και πάλι ιερουργούντος του π. Κυρίλλου Συκή. Τότε το Τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών με ρηματική του διακοίνωση είχε κάνει γνωστό στους πάντες πως επιτρέπεται και προστατεύεται η άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων των εν Τουρκία διαβιούντων. Άδραξε τότε την ευκαιρία ο π. Κύριλλος Συκής και οργάνωσε τότε μια γιορτή Θεοφανίων.
Εδώ ας σημειωθεί ότι χρόνια τώρα στην παλιά Εκκλησία των Ολλανδών που μετονομάστηκε σε Ναό της Αγίας Φωτεινής σε ανάμνηση της κατεστραμμένης το 1922 Μητρόπολης, που το 1955 παραχωρήθηκε στο Ελληνικό κράτος για τις θρησκευτικές ανάγκες των ορθοδόξων υπηκόων του που βρίσκονται στη Σμύρνη χρόνια τώρα πραγματοποιούνται όλες οι θρησκευτικές τελετές ανελλιπώς. Για τις ανάγκες των Ορθοδόξων Χριστιανών που ζουν στη Σμύρνη και όχι μόνο για τις ανάγκες της Ορθόδοξης Κοινότητας των Ρωμιών αλλά και των υπολοίπων Ορθοδόξων κυρίως από τις ανατολικές χώρες. Μπροστά στο υπό ανακαίνιση Ελληνικό Προξενείο λοιπόν, πραγματοποιήθηκε σήμερα το μεσημέρι ο Αγιασμός των Υδάτων. «Μας δόθηκε άδεια λέει ο π. Κύριλλος Συκής από το υπουργείο Εσωτερικών με εντυπωσιακή και χαρακτηριστική άνεση. Αμέσως μετά έσπευσαν τοπικοί φορείς όπως ο Δήμος να μας βοηθήσουν στην τοποθέτηση της εξέδρας αλλά και στην κάλυψη της εκδήλωσης από πλευράς ασφαλείας».
Ρωτάμε τον Αρχιμανδρίτη για τους λόγους που έγιναν όλα αυτά από το τουρκικό κράτος. «Ήταν ένα εντυπωσιακό άνοιγμα, λέει ο π. Κύριλλος. Δεν θέλω να εξετάσω τους λόγους που ώθησαν το τουρκικό κράτος σε μια τέτοια ενέργεια. Τονίζει βέβαια το Ευρωπαϊκό προφίλ της χώρας και στέλνει μήνυμα προς την Ελληνική πλευρά ενόψει της συνάντησης Τσίπρα -Νταβούτογλου. Στην Ρωμέϊκή όμως Κοινότητα και στην Κοινότητα των ορθοδόξων Χριστιανών της πόλης όλο αυτό το κλίμα επιτρέπει να ανασάνει. Όπως ο πόλεμος καταστρέφει έτσι και η Ειρήνη χτίζει. Και το να ζει η πολύπαθη κοινότητα της Σμύρνης στην ιστορική μας πόλη σε συνθήκες ασφάλειας και δημοκρατίας είναι κάτι που βοηθά στην ανάπτυξη της και στην ουσιαστική της συμμετοχή στα δρώμενα της πόλης και της Δημοκρατίας γενικότερα».
Όσον αφορά τα συναισθήματα του π. Κυρίλλου την ώρα του αγιασμού των υδάτων στην παραλία της Σμύρνης ο π. Συκής δεν κρύβεται: «Ένοιωσα πως επέστρεφα πίσω στο χρόνο. Ήταν βαθύ το αίσθημα της συγκίνησης. Πάνω από αυτά τα νερά που σκεπάζουν τόσους και τόσους προγόνους μας ομόθρησκους και ομόδοξους να στέκω εγώ και να ψάλω το ‘Εν Ιορδάνη…’. Έβλεπα όλο τον κόσμο που είχε συγκεντρωθεί να κλαίει κι ευχαριστούσα το θεό για τη χαρά αυτή που χάρισε σε όλους μας. Να στείλουμε από τη Σμύρνη μας σε όλο τον κόσμο μήνυμα ειρήνης και αγάπης. Εμείς οι Ρωμιοί που είμαστε λίγοι αλλά είμαστε ακόμα εδώ και επιμένουμε και υπομένουμε και τα καταφέρνουμε.»
Ο π. Κύριλλος Συκής μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ευχαρίστησε για μια ακόμα φορά τις Τουρκικές αρχές για την άδεια και τις διευκολύνσεις. Και τόνισε πως και το σημερινό γεγονός «αποτελεί επιτυχία του Πατριάρχη μας που δεκάδες χρόνια τώρα πορεύεται σε αυτό το δρόμο της Ειρήνης. Ο κορυφαίος του Γένους, μας καταλήγει ο π. Κύριλλος Συκής, ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης έχει πετύχει τόσα και θα πετύχει ακόμα πολλά. Έχει κάνει βίωμα της ορθόδοξης Κοινότητας στην Τουρκία τη συνεργασία, την φιλιά. Πρακτική που οδηγεί σε θαύματα όπως αυτό που ζήσαμε σήμερα στην πόλη μας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου