ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΟΛΟΥΣ....ΓΙΑΤΙ ΟΛΟΙ ...ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΑΖΟΜΑΣΤΕ!

ΑΠ.ΒΡΑΧΙΟΛΙΔΗΣ:     

 Μια καινοτομία…από μας για …σας!

Έτσι επειδή έχει κέφια ο μεγάλος ρεπόρτερ μας…(Από τα Μαθήματα δημοσιογραφίας)

Δεν χρειάζεται να προλογίσουμε το θέμα… Διότι ΟΛΟΙ μας δίνουμε και παίρνουμε συνεντεύξεις!.. Διαβάστε τα πιο κάτω και θα καταλάβετε την αξία τους…ΘΑ ΔΙΔΑΧΘΕΙΤΕ ΠΟΛΛΑ…

H ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ…Η ΜΑΓΕΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ…ΟΠΩΣ  ΤΗ ΒΙΩΣΕ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΤΗ ΒΙΩΝΕΙ Ο 80/ΧΡΟΝΟΣ ΡΕΠΟΡΤΕΡ ΑΠ.ΒΡΑΧΙΟΛΙΔΗΣ

«Πριν προχωρήσουμε σε άλλα, καλόν είναι να έχετε υπόψη σας θεμελιώδη στοιχεία για τη ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ,

Τα πάντα στον Τύπο γίνονται με την επαφή, τη συνομιλία, τη συνέντευξη.

Η  συνέντευξη αποτελεί στη δημοσιογραφία  το βαρύ πυροβολικό, το απόλυτο κλειδί που ανοίγει όλες τις πόρτες. Με δύο λόγια όλες οι ενέργειες του δημοσιογράφου είναι μια αέναη συνέντευξη- επαφή. Ακόμη και για τη πιο ασήμαντη πληροφορία που επιδιώκει να αποσπάσει από τον πλέον ταπεινό πολίτη, το εργαλείο της συνέντευξης τον κατευθύνει. Γενικός κανών.

Ειδικότερα σήμερα όταν μιλάμε για συνέντευξη στον Τύπο εννοούμε κάτι πιο ευρύτερο, πιο ογκώδες και ξεχωριστά προβαλλόμενο από τα έντυπα, ιδιαίτερα  όταν «η συνέντευξη» παίρνεται από επιφανή πρόσωπα του δημοσίου βίου

Η συνέντευξη είναι δύσκολο είδος , σχεδόν είναι τέχνη, τέχνη εκμαιευτική, κατά τα πρότυπα του Σωκράτους. Θέτεις ερωτήσεις στον συνομιλητή σου και λαμβάνεις απαντήσεις. Χρειάζεται μεγάλη μαστοριά, πονηριά και προπαρασκευασμένη στρατηγική για να φτάσεις στο στόχο σου. Διότι υπονοείται ότι κάποιος στόχος σε υποκίνησε για να ζητήσεις συνέντευξη από κάποιον.

Η συνέντευξη είναι ένα παιχνίδι γάτας και ποντικιού. Ο δημοσιογράφος πασχίζει να φέρει βόλτα στα νερά του τον συνεντευξιαζόμενο, ενώ αυτός προσπαθεί να προφυλαχτεί από τις κακοτοπιές, να μη πέσει στις παγίδες που στήνει ο δημοσιογράφος.

Συχνά, πολύ συχνά όμως ο συνεντευξιαζόμενος  μεταμορφώνεται σε γάτα και πασχίζει με τον τρόπο του να περάσει στον δημοσιογράφο τα δικά του, να εμφανίσει εικόνα αγίου κ.λ.π., με αποτέλεσμα ο δημοσιογράφος να φεύγει με αδειανά χέρια και με μια συνέντευξη λαπά-πατάτα, -όπως λέμε στη δημοσιογραφική γλώσσα- που δεν θα παρουσίαζε το παραμικρό ενδιαφέρον στον αναγνώστη. Αυτό είναι μια απειλή που συνεχώς επικρέμεται επί των κεφαλών των δημοσιογράφων.

Υπάρχουν βασικά 2 είδη συνέντευξης: 1) Συνέντευξη για συλλογή πληροφοριών  και 2) Συνέντευξη παρουσίασης προσωπικοτήτων για διατύπωση απόψεών τους (φιλολογικών, ιστορικών , καλλιτεχνικών κ.λ.π),μια εργασία δηλαδή φιλολογικά καλλιεπής, ένα συμπλήρωμα μ΄άλλα λόγιαστην αισθητική του αναγνώστη και τίποτε περισσότερο.

Στο τελευταίο είδος έχει διαπρέψει ιδιαίτερα η Ιταλίδα δημοσιογράφος Οριάνα Φαλάτσι και οδικός μας Θανάσης Λάλας. Αν εξαιρέσει κανείς τη Φαλάτσι –που ήταν συνάμα και πληροφοριακή,-οι συνεντεύξεις της προκαλούσαν παγκόσμιο ενδιαφέρον ο  θανάσης Λάλας διαβάζονταν από ένα περιορισμένο κοινό κουλτουριάρηδων.

Στην πρώτη κατηγορία βρίσκεται ο Απ. Βραχιολίδης με χιλιάδες συνεντεύξεις στο ενεργητικό του, πάντα μέσα στην τρέχουσα επικαιρότητα, πάντα με νέες ειδήσεις.

΄Εχει δε αναπτύξει και τη θεωρία: «Συνέντευξη χωρίς να περιέχει είδηση, νέα πληροφορία είναι δώρον άδωρον, σαλάτα δίχως ξύδι» Είναι μια κάθετη άποψη μεν, αλλά ένας συνδυασμός των δύο ειδών θα ήταν το ιδανικό, που εν πολλοίς υπηρέτησε η Οριάνα Φαλάτσι, αλλά όχι κι ο Λάλας, ο οποίος ουδέποτε υπήρξε ρεπόρτερ και συλλέκτης πληροφοριών. Τούτο δε σημαίνει ότι οι συνεντεύξεις του δεν είναι άξιες λόγου.

Παρουσιάζουν ενδιαφέρον οι απόψεις του έμπειρου στις συνεντεύξεις Θανάση Λαλά Είπε κάποτε:

«Η σημασία μιας συνέντευξης έχει πολλές πλευρές. Πρώτα-πρώτα, πόσο σημαντική είναι μια συνέντευξη από την πλευρά του συνεντευξιαζόμενου, που έχει να κάνει πάντα με το τι θα καταφέρει να πει μέσα από ένα συγκεκριμένο σύνολο ερωτήσεων και να καταγραφεί. Από την πλευρά του συνεντευξιαστή, τι θα ρωτήσει, έτσι ώστε ο συνεντευξιαζόμενος να μπορέσει να πει αυτό που θα μπορούσε να πει και να είναι σημαντικό. Και το τρίτο, είναι πολύ βασικό, έχει τρία στάδια: το πρώτο στάδιο είναι πώς ‘κλείνει’ μια συνέντευξη, το πώς καταφέρνεις να πείσεις κάποιον να σου μιλήσει, και δεν μιλάμε για έναν Έλληνα που θα έλεγε ένα ‘ναι’ εύκολα, λέμε για αυτούς τους ‘μεγάλους’.Το δεύτερο είναι να βρεθείς μαζί του και να συνομιλήσεις και να καταφέρεις να πάρεις το καλύτερο υλικό. Και το τρίτο, πολύ βασικό, είναι η επεξεργασία της συνέντευξης.

O κ. Λάλας

Έχει μεγάλη σημασία πια, έχοντας ένα υλικό, πώς θα το χειριστείς έτσι ώστε να έχει τον στόχο τον οποίο έχεις προαποφασίσει να έχει η συνέντευξη», υπογραμμίζει ο Θ. Λάλας και συνεχίζει λέγοντάς μας: «Εγώ ποτέ δεν προσέγγισα τη συνέντευξη με τη λογική της επικαιρότητας. Δηλαδή ποτέ δεν σκέφτηκα να κάνω μια συνέντευξη που θα αποτελούσε χρηστικό αντικείμενο γι’ αυτόν που θα τη διάβαζε. Εμένα με ενδιέφερε ένας φιλοσοφικός διάλογος, ένας διάλογος που θα ξεπερνούσε την επικαιρότητα και το τώρα, θα μάχετο με το χρόνο και θα είχε μια σημασία κάποια στιγμή, ανεξάρτητα από τα πρόσωπα που θα συμμετείχαν. «Θα μπορούσε να ρωτήσει κανείς, κ. Λάλα, γιατί ως όχημα για την προσωπική σας αυτή σχέση, όπως την περιγράφετε, διαλέγετε ανθρώπους επώνυμους, μεγάλα ονόματα; Μόνο η αφρόκρεμα των επωνύμων έχει να σας δώσει, δεν έχει να σας δώσει ο τυχαίος, που οπωσδήποτε ποτέ δεν είναι τυχαίος αλλά απλά ανώνυμος;» «Σπάνια δημοσιεύω τέτοιες συνεντεύξεις, γιατί δεν θέλει να τις φιλοξενήσει η εφημερίδα. Μπορεί να είναι μία από τις μελλοντικές μου σκέψεις αυτή. Εγώ έκανα ήδη μία ρήξη με την εφημερίδα, έκανα ένα είδος συνέντευξης που δεν πατούσε πάνω στην επικαιρότητα. Στηρίχτηκα πάνω στο γεγονός ότι διηγούμαι μία ιστορία. Εάν η ιστορία ήταν ενός ανωνύμου, τότε θα ήταν πλήρης η ρήξη και, πιστεύω, δεν θα είχα τη δυνατότητα να το περάσω. Θα μου ήταν πολύ δύσκολο. Ήδη αυτά τα πρόσωπα, τα οποία προσέγγισα τότε, προξενούσαν εξαιρετική περιέργεια στην εφημερίδα μου. Φαντάσου το 1991 έναν τύπο σαν κι εμένα να πηγαίνει στον Ψυχάρη και να λέει ότι θα πάω στην Αγγλία να κάνω τον Foster. Το 1991 άκουγαν οι άνθρωποι Foster και δεν καταλάβαιναν τι είναι». Σωστές οι παρατηρήσεις του. Αυτή τη διαδρομή επέλεξε. Ώστοσο αν προτιμούσε τη συνέντευξη επικαιρότητας, σίγουρα θα είχε μεγαλύτερα φόντα δημοσιοποίησης της εργασίας του. Διότι το άπαν στον Τύπο είναι η είδηση το γεγονός… Και κανείς Αρχισυντάκτης δεν θα διανοούταν να αποκλείσει μια συνέντευξη μεστή με πληροφορίες και γεγονότα. Μια συνέντευξη χαϊδευτική, περιγραφική, έστω και με φιλοσοφικές διαθέσεις κ.λ.π. του  συνεντευξιαζόμενου, μπορεί να μείνει για καιρό στο συρτάρι του αρχισυντάκτη χωρίς να πάθει τίποτε η εφημερίδα. Είναι συμπλήρωμα, τσόντα, την οποίαν επιστρατεύουν όταν υπάρχει έλλειψη ύλης. Ας δούμε τι είναι η συνέντευξη με περισσότερες λεπτομέρειες:

n  Μια απλή συνάντηση δύο ατόμων

n  Ένας απλός διάλογος δύο ατόμων

n  Μια αυστηρώς δημοσιογραφική συνέντευξη (με στόχο τη συλλογή πληροφοριών)

n  Ένας μονόλογος ή μια εξομολόγηση…

Η ΚΑΛΗ ΠΡΟΘΕΣΗ

δεν αρκεί για να είναι

επιτυχημένη μια συνέντευξη απαιτείται

ΜΕΘΟΔΟΣ & ΤΕΧΝΙΚΗ

Τύποι Συνέντευξης

nΣυνέντευξη για την πληροφόρηση. Στο κεφάλαιο αυτό ο δημοσιογράφος επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη συλλογή πληροφοριών από τον άνθρωπο που προσεγγίζει, -και νομίζει φυσικά ότι είναι γνώστης- είτε πρόκειται για πληροφορίες επικαιρότητας είτε όχι. Συχνά οι δημοσιογράφοι ανασκαλίζουν παλαιότερες ιστορίες και τις επαναφέρουν στην επικαιρότητα με νεότερα στοιχεία.

Ο δημοσιογράφος είναι ερώτηση και περιέργεια. Όσο πιο πολλές απορίες έχει, τόσο και πιο εγγύς βρίσκεται στην επιτυχία. Ρωτάει, ρωτάει…Για να ρωτάς πολλά χρειάζεται πρώτιστα να κατέχεις το αντικείμενο που ερευνάς αλλά και να ξέρεις πολλά για την προσωπικότητα που έχεις απέναντί σου. Αυτό έχει μεγάλη σημασία

Δεν τρομάζεις με τις ερωτήσεις σου τον συνομιλητή σου. Δημιουργείς κλίμα φιλικότητας και εμπιστοσύνης, ώστε να τον αφήσεις να βγάλει στη φόρα ακόμη κι αυτά που είχε κατά νου να αποκρύψει. Να μη διστάζεις υποκριτικά να είσαι κολακευτικός και θαυμαστικός προς αυτόν. Όλοι οι άνθρωποι νιώθουν ευχάριστα όταν δέχονται φληναφήματα  και κολακευτικά σχόλια. Χαλαρώνουν, ενθουσιάζονται και μετά ανοίγουν το στόμα τους.       

Τύποι Ερωτήσεων

nΑνοικτές ερωτήσεις

nΚλειστές ερωτήσεις

nΕναλλακτικές ερωτήσεις

nΕρωτήσεις με παραπλανητική στόχευση.. Ρίχνεις άδεια για να πιάσεις γεμάτα…

nΆμεσες ερωτήσεις

nΈμμεσες ερωτήσεις

n 

Επίπεδα Πληροφόρησης

Τα γεγονότα

βλέπω, ακούω, νοιώθω, παρατηρώ. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης πρέπει όλες οι αισθήσεις του λαμβάνοντος συνέντευξη να είναι εν λειτουργία. Παρατηρώντας, βλέποντας και ακούγοντας, θα προκύψουν νέες απορίες και ερωτήματα που δεν είχες προγραμματίσει. Συχνά σε τέτοια φαινόμενα ,αλλού το πηγαίνεις εσύ το παιχνίδι κι άλλα σου προκύπτουν… Κι ακόμη συχνότερα η συνέντευξη να δρομολογηθεί σε άλλη κατεύθυνση, από εκείνη που σχεδίαζες εσύ. Συνεπώς όλες οι αισθήσεις μας πρέπει να είναι εν εγρηγόρσει.   

Τα αισθήματα

 αισθάνομαι, διαισθάνομαι. Συχνά, ακούγοντας να σου λέει πολλά ο συνομιλητής σου, διαισθάνεσαι ότι πάει να σε παραπλανήσει…Λέει ψέματα Να αντιδράς πάντα ευγενικά. Δεν είσαι εισαγγελέας αλλά δημοσιογράφος. Συνιστάται να κάνεις και τον αγαθούλη μπροστά του… αλλά να μην πάψεις να καιροφυλαχτείς…  

Η γνώμη

Πάντα χρειάζεται να παίρνουμε και τη γνώμη του συνομιλητή μας σε όσα εμείς θεωρούμε ότι θα ήταν χρήσιμη.

Σύμφωνα με το Βάμβουκα (1993) «συνέντευξη είναι η ‘συνάντηση’ και συνομιλία δύο ή περισσότερων προσώπων με σκοπό την επίτευξη ενός προκαθορισμένου σκοπού. Αυτό που τη διακρίνει από τη συνηθισμένη μορφή συνομιλίας είναι η ύπαρξη του σκοπού και η συστηματική προσπάθεια που καταβάλλεται για την επίτευξή του».

Η συνέντευξη ως τεχνική έχει ορισμένες ιδιαιτερότητες και είναι ένα αρκετά περίεργο είδος επικοινωνίας. Καλό είναι οι ερωτήσεις να γίνονται από στήθους και οι σημειώσεις να κρατούνται μετά τη συνέντευξη και όχι κατά τη διάρκειά της. Αν χρησιμοποιηθεί μαγνητόφωνο πρέπει να υπάρχει απαραίτητα η συγκατάθεση του ερωτώμενου. Είναι σημαντικό η διεξαγωγή της συνέντευξης να γίνεται σε ένα ήρεμο περιβάλλον, χωρίς θορύβους, μέσα σε κλίμα φιλικό που να εμπνέει στον ερωτώμενο εμπιστοσύνη, ασφάλεια, και τη διάθεση να μιλήσει. Ο συνεντευκτής πρέπει να είναι ευγενικός, ενθαρρυντικός, συμπαθητικός για να δώσει έτσι μια ευνοϊκή εικόνα  από την πρώτη στιγμή. Συγχρόνως πρέπει να ενθαρρύνει τον ερωτώμενο, να προκαλέσει το ενδιαφέρον του και να τον καθησυχάσει (Φίλιας, 1998). Η επιτυχία στη διεξαγωγή της συνέντευξης εξαρτάται κατά μεγάλο μέρος από την προσωπικότητα του υπευθύνου της συνέντευξης και από το περιβάλλον μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται (Βάμβουκας, 1993).

          Η επιλογή των ερωτήσεων πρέπει να είναι προσεκτική και να εστιάζεται στο αντικείμενο του σκοπού. Η καταγραφή των απαντήσεων πρέπει να γίνεται με αντικειμενικό τρόπο και να αποφεύγονται οι άμεσες ερμηνείες. Η ερμηνεία τους μπορεί να γίνει σε επόμενο στάδιο.

1.     Μη δομημένη συνέντευξη: η μορφή της συνέντευξης η οποία στηρίζεται σε μια λίγο έως πολύ ελεύθερη συζήτηση και όχι σε μια σειρά προκαθορισμένων ερωτήσεων. Τη διακρίνουμε σε ελεύθερη και σε εντοπισμένη μορφή.

2.      Άμεση συνέντευξη:  η μορφή της συνέντευξης κατά τη διάρκεια της οποίας οι ερωτήσεις προκαλούν άμεσες απαντήσεις από τον ερωτώμενο και αυτές με τη σειρά τους κατά τον ίδιο ερμηνεύονται.

3.     Έμμεση συνέντευξη:  η μορφή  συνέντευξης της οποίας η πραγματική αξία φαίνεται από τις πληροφορίες που δίνει έμμεσα ο ερωτώμενος.

4.     Συνέντευξη σε βάθος:  η μορφή της συνέντευξης κατά τη διάρκεια της οποίας ο συνεντευκτής κατευθύνει απόλυτα τη συζήτηση με σκοπό να συλλέξει πληροφορίες πάνω στο αντικείμενο της έρευνάς του.

ΕΙΔΟΣ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ

• ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΑΠΟΤΥΠΩΣΟΥΝ ΓΕΓΟΝΟΤΑ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

• Πόσο συχνά…
• Πότε…

• Σκοπός τους είναι να καταλήξουν στο είδος της πληροφορίας που πρέπει να συλλέγει

Διατύπωση της σωστής ερώτησης. Έχει σημασία, η σαφήνεια και η ακρίβεια της ερώτησης που υποβάλλουμε. ΚΑΙ ΠΟΤΕ οι ερωτήσεις μας δεν είναι μακροσκελείς. Λακωνικές μόνον. Όχι όπως στην τηλεόραση, που οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων είναι μακροσκελέστερες από τις απαντήσεις που λαμβάνουν.

• Συχνά απαιτείται προγενέστερη γνώση του αντικειμένου ,όπως ήδη τονίσαμε και προηγούμενα.

 

 

• ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟΨΕΩΝ

 Τι πηγαίνει λάθος με το υπάρχον σύστημα;

• Μπορεί να μην έχουν απόψεις οι συνομιλητές μας. Το προσπερνάμε.

• Οι απόψεις μπορεί να έχουν πολλές πλευρές. Επιστρατεύστε τις δικές σας. Είναι πιθανόν να τον ωθήσετε σε περισσότερη φλυαρία.

Η ΣΕΙΡΑ ΤΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 

Η σειρά των ερωτήσεων που υποβάλλουμε στον συνομιλητή μας  έχει μεγάλη σημασία. Προέχει ότι δεν πρέπει να τον τρομάξουμε. Το πάμε σιγά-σιγά και μεθοδικά μέχρι να τον ξεθαρρέψουμε. Φυσικά στο νου μας έχουμε κάτι σημαντικό που πρέπει να του αποσπάσουμε. Ο στόχος μας είναι αυτός και μόνον.

Στην αρχή της υποβολής των ερωτημάτων αρχίζουμε με τα πλέον αθώα ερωτήματα. Και σιγά-σιγά περνάμε στα πλέον σύνθετα και «επικίνδυνα»… Και μόνον προς το τέλος – αφού το κλίμα θα είναι ήδη ευνοϊκό-  την κρίσιμη ερώτηση από την οποία θα βγάλουμε την επιτυχία, την είδηση…

• ΟΙ ΕΥΚΟΛΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΠΡΩΤΕΣ ,αυτό να μη το λησμονείτε έως τη στιγμή που θα δημιουργήσετε το κατάλληλο κλίμα  συμπάθειας και εμπιστοσύνης. Μετά παίρνετε …φόρα.
• Φυσικά –δοκιμασμένα διεθνώς στην πρακτική των συνεντεύξεων- μπορεί να ανατραπούν από την ίδια την προσωπικότητα του δημοσιογράφου. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα χαρισματικός στην επικοινωνία κι από την πρώτη στιγμή όλα να τα φέρνει στο πιάτο του έτοιμα. Σπάνια όμως περίπτωση, αλλά μη αποκλειόμενη.

 Ακόμη: ***Μην κάνετε αφελείς και χαζές ερωτήσεις.

**Επιτρέπονται και οι χαζές ερωτήσεις  υπό τον όρο ότι έχουν μια στόχευση. Π.Χ.

Αν ερωτήσετε τον πρωθυπουργό :

--Πόσες φορές το μήνα τρώτε φασουλάδα; Είναι προφανές ότι θα αιφνιδιαστεί, αλλά μπορεί να σας δώσει μια χαριτωμένη απάντηση. Ή

--Τι γνώμη έχετε για την Ελλάδα;

--Σας αρέσει τοσουβλάκι;

**Στους καλλιτέχνες ρωτάτε ότι σας κατέβει… είναι αλαφροϊσκιωτοι. Τρελαίνονται για δημοσιότητα , - ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΠΟΥ έχει η παράστασή τους, έστω κι αν παίζουν μπροστά σε 30 θεατές! -όπως οι δεύτερης διαλογής πολιτικοί και οι δήμαρχοι. Αυτοί αμέσως παραχωρούν συνέντευξη… και το διαλαλούν σε όλη τη περιοχή τους πριν καν δημοσιευθεί!

Η προσέγγιση οποιουδήποτε που βάζεις σε στόχο είναι ευχερής … Κι όσο πιο χαρισματικός είσαι στη χρήση του λόγου, τόσο και ευκολότερα θα πέφτουν τα κάστρα. 

.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Β! ΜΕΡΟΣ

  Γι' αυτό στις συζητήσεις, ο Σωκράτης είναι πάντα ερωτών: «γιατί δέχεται ότι δεν ξέρει τίποτα», όπως παρατηρεί ο Αριστοτέλης [επεί και διά τούτο Σωκράτης ηρώτα αλλ' ουκ απεκρίνατο· ωμολόγει γαρ ουκ ειδέναι]. «Ο Σωκράτης υποβιβάζοντας ο ίδιος τον εαυτό του», μας λέει ο Κικέρων, «υποχωρούσε περισσότερο από όσο χρειαζόταν στους συνομιλητές που ήθελε να αντικρούσει: έτσι, με το να σκέφτεται κάτι και να λέει κάτι άλλο, απολάμβανε συνήθως να χρησιμοποιεί αυτή την υπόκριση, που οι Ελληνες αποκαλούν ειρωνεία».

Γι' αυτό ο Σωκράτης δηλώνει στον Θεαίτητο ότι σε μια συζήτηση αρκείται στον ρόλο του μαιευτήρα. Ο ίδιος τίποτα δεν γνωρίζει και τίποτα δεν διδάσκει, αλλά αρκείται στο να θέτει ερωτήματα και οι ερωτήσεις του, τα ερωτήματα που θέτει, είναι αυτά που βοηθούν τους συνομιλητές του να γεννήσουν τη δική «τους» αλήθεια. Μια τέτοια εικόνα επιτρέπει σαφώς να εννοηθεί ότι η γνώση δεν βρίσκεται πουθενά αλλού παρά στην ίδια την ψυχή και ότι εναπόκειται στο ίδιο το άτομο να την ανακαλύψει,

ΑΚΟΜΗ…

• Η Επικοινωνία Είναι: Ανάγκη, Ιδιότητα, Ικανότητα
• Μοντέλα Επικοινωνίας υπάρχουν πολλά, αλλά το δικό σας μπορεί να βγει και το καλύτερο. Η προσωπικότητα του δημοσιογράφου είναι αυτή που διαμορφώνει και το μοντέλο  
• Κανάλια Επικοινωνίας… Άπειρα. Αστείρευτος ο τόπος.
• Ακούειν, Ο Πρώτος Κανόνας Καλής Επικοινωνίας. Ο δημοσιογράφος ξέρει να ακούει. Δεν φλυαρεί, δεν διακόπτει τον ερωτόμενο, δεν κάνει τον ξύπνιο…δεν εκφράζει δικές του απόψεις… γιατί το αντικείμενο είναι ο ερωτώμενος κι όχι ο ίδιος. Αν έχει ο ίδιος απόψεις , ας πάρει συνέντευξη από τον εαυτό του, για να τελειώνουμε άπαξ δια παντός από το φαιδρό φαινόμενο που κατά κόρον ασκείται από τους τηλεοπτικούς αστέρες!     
• Παράγοντες Παραπλάνησης. Επειδή όπως έχουμε τονίσει ο δημοσιογράφος με τον συνεντευξιαζόμενο παίζουν το παιχνίδι της γάτας με τον ποντικό, οι παραπλανητικές, πλαγιοσκοπικές ερωτήσεις είναι μέσα στα πλαίσια  της άσκησης της δημοσιογραφίας. Ένα μικρό παράδειγμα-από τα χιλιάδες που μπορεί να επινοήσει ο ερωτών δημοσιογράφος κι άσχετα με το αντικείμενο που τον ωθεί να λάβει μια συνέντευξη.

Είχε έρθει στην Αθήνα μια διάσημη ηθοποιός για τα γυρίσματα μιας ταινίας της.

Ο αθεόφοβος ρεπόρτερ αγαθώς τη ρώτησε:

--Πληροφορούμε κ… Τζην… ότι τα χρήματα που θα εισπράξετε από την ταινία θα τα δώσετε στα φτωχά παιδιά της Ελλάδας, αληθεύει;

Η διάσημη αποσβολώθηκε…κι άρχισε να παραμιλάει. Αυτή ήθελε με τη συνέντευξή της να προβάλει την ταινία της… αλλά ο πονηρός ρεπόρτερ την ξεστράτισε… τόσο πολύ, ώστε αναγκάστηκε να δώσει και ειδική συνέντευξη στους άλλους δημοσιογράφους… περί του…ότι δεν είχε καμιά πρόθεση να δώσει τα λεφτά της στα… φτωχά ελληνόπουλα! Το πουλάκι όμως είχε πετάξει… Ο ρεπόρτερ έκανε καλά τη δουλειά του.Έφτιαξε από το τίποτε είδηση.

• Γραπτή Επικοινωνία. Συχνά όταν θέλουμε να πάρουμε συνέντευξη, μας ζητάει το πρόσωπο που στοχεύουμε να υποβάλουμε γραπτώς το ερωτηματολόγιό μας  και να μας απαντήσει επ αυτού επίσης γραπτώς. Είναι μια πρακτική συνηθέστατη, ασκούμενη κυρίως από υψηλόβαθμους πολιτικούς. Το κάνουν αυτό είτε από έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον δημοσιογράφο είτε κυρίως για διασφάλιση των λεγομένων τους ότι δεν θα παραποιηθούν.
• Το είδος αυτό, δεν παρέχει αμεσότητα και ειλικρίνεια στην συνέντευξη. Ο συνεντευξιαζόμενος με άνεση πλασσάρει αυτά που θέλει στον δημοσιογράφο κι όλα μέλι γάλα. Τούτο δεν σημαίνει ότι οι έγγραφες συνεντεύξεις δεν έχουν εκπλήξεις ενδιαφέροντος. Διότι αν το επιθυμεί ο συνεντευξιαζόμενος, μπορεί να δώσει πολλές βόμβες στον δημοσιογράφο. Άρα μη διστάζετε να υιοθετείτε κι αυτή την εκδοχή, συνηθέστατη στον Τύπο. Η έντυπη συνέντευξη έχει ένα μέγα προσόν: Δεν διατρέχετε τον κίνδυνο να διαψευστείτε.

ΔΙΑΨΕΥΣΕΙΣ

Με τις συνεντεύξεις συμβαίνει και το εξής αλλόκοτο. Συχνά ο συνεντευξιαζόμενος, ύστερα από τον αντίκτυπο της δημοσίευσης της συνέντευξης που σας έδωσε, πανικοβάλλετε ανοήτως και αμέσως προβαίνει σε διάψευση αυτών που σας είπε, δήλωσε!

Μια διάψευση είναι ψόγος, μομφή στη σταδιοδρομία του δημοσιογράφου…

΄Ετσι καλόν είναι να κρατάτε μαγνητοφωνάκι στα κρυφά… στο τσαντάκι σας που έχετε βάλει αθώα, ανέμελα στο γραφείο του συνεντευξιαζομένου…  αν σας έχει αρνηθεί τη μαγνητοφώνιση.

Απαγορεύεται λέει ο Νόμος η μαγνητοφώνιση  άνευ  συγκατάθεσης . Ας λέει. Προέχει η διασφάλιση της εγκυρότητάς σας. Αν βγει ο συνεντευξιαζόμενος και σας διαψεύσει αύριο, εσείς τουλάχιστον θα έχετε το σωσίβιο της αληθείας του μαγνητοφώνου. Τουλάχιστον ως προς τον αρχισυντάκτη σας θα είστε έγκυρος…Κι αυτό αρκεί. Ας σκούζει ο άλλος….

Είπαμε εν τούτοις σε ειδησεογραφικές συνεντεύξεις δεν χρειάζεται να κρατάτε ούτε μολύβι, ούτε μαγνητόφωνο.. απλά ισχυρή μνήμη. Ο συνεντευξιαζόμενος συνήθως φοβάται αυτά τα εργαλεία. Γίνεται πιο ανοικτός όταν η κουβέντα σας ρολάρει φυσιολογικά σαν μια πάρλα ανάμεσα σε φίλους. Αλλά η μνήμη σας πρέπει να είναι γερή και ακριβής όταν θα καθήσετε να γράψετε τη συνέντευξη στο χαρτί!

Δεν είναι αναγκαίο από μνήμης να αποδώσετε λέξη-λέξη τα όσα συγκρατήσατε από μνήμης. Γράψτε κατά προσέγγιση και με άλλες λέξεις, χωρίς να παραμορφώνετε το νόημα, την ουσία των όσων σας είπε!     

    

• Επικοινωνία Από Το Τηλέφωνο. Πολλές φορές είμαστε αναγκασμένοι να παίρνουμε συνεντεύξεις και από το τηλέφωνο.
• Με το τηλέφωνο στο χέρι έχουμε τη δυνατότητα μαγνητοφωνικής καταγραφής των πάντων και εν αγνοία του συνομιλητού μας. Είναι ένα σημαντικό αβαντάζ.
• Σήμερα με τις ταχύτητες των πάντων, οι τηλεφωνικές συνεντεύξεις αποτελούν καθημερινή πρακτική των δημοσιογράφων. Κερδίζουν κυρίως χρόνο.Δεν χρειάζεται να τρέχουν από δώ κι από κει…για να εξασφαλίσουν αυτό που μπορούν μέσω τηλεφώνου!
• Με το τηλέφωνο γίνονται σημαντικές συνεντεύξεις… Υπάρχει άνεση. Ακόμη και σε περιπτώσεις που ο άνθρωπος από την άλλη μεριά του σύρματος είναι αρνητικός… εσύ έχεις τη δυνατότητα να τον προκαλείς με ερωτήσεις και συχνά αυτός απαντάει… συνήθως με πολλά ενδιαφέροντα,τα οποία εν τούτοις δεν θα ήθελε να σας καταθέσει!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΥΠΟΥ (Press conference)

Πέραν από τις μεμονωμένες συνεντεύξεις  που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν οι δημοσιογράφοι, υπάρχουν και οι γενικές συνεντεύξεις Τύπου. Πρόκειται περί καθημερινού παγκοσμίως φαινομένου. Κάθε φορέας κυβερνητικός ή μη θέλοντας να εκμεταλλευτεί τα Μ.Μ.Ε διοργανώνει ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ. Ήτοι καλεί σε συγκεκριμένο χώρο τους εκπροσώπους του Τύπου για να προβεί σε κάποιες ανακοινώσεις. Πρόκειται κυρίως για ενέργεια Δημοσίων Σχέσεων, που σπανίως παρουσιάζει δημοσιογραφικό ενδιαφέρον. Και δεν παρουσιάζει, διότι όλοι οι κεκλημένοι στη συνέντευξη δημοσιογράφοι… θα έχουν μία από τα ίδια! Θ ακούσουν τα ίδια και θα γράψουν στις εφημερίδες τους τα ίδια. Τουτέστιν …πατάτες.

Μερικές όμως από τέτοιες συνεντεύξεις παρουσιάζουν εκρηκτικό ενδιαφέρον και οφείλουν όλα τα ΜΜΕ  να έχουν παρουσία. Π.χ. Όταν ο πρωθυπουργός της χώρας προτίθεται να προβεί σε σημαντικές ανακοινώσεις,δεν μπορεί να απέχει κανείς από την εκδήλωση της press-conference.

Αν όμως μία καλλιτέχνιδα  κάνει το ίδιο, δηλαδή δώσει συνέντευξη Τύπου, τα πράγματα διαφέρουν… Αυτό που θα πει είναι εκ προοιμίου γνωστόν: Θα κάνει προβολή της καλλιτεχνικής της προσπάθειας… προκειμένου το μύνημά της να περάσει μέσω του Τύπου στο ευρύ κοινό. Αλλά ο δημοσιογράφος δεν είναι διαφημιστής κανενός. Αναδεικνύει τα γεγονότα  που θεωρεί επωφελή κι όχι ιδιοτελή!

Πολλές εκ των λεγομένων συνεντεύξεων Τύπου είναι ιδιοτελείς. Αποσκοπούν στην χρήση του Τύπου… για να τα οικονομήσουν με αδάπανη διαφήμιση. Το χούγι αυτό είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένο παρά τοις ΄Ελλησι καλλιτέχνες. Να μη το ξεχνάτε!     
 
 

  Information( αν κι αυτά τα γράφουμε πιο…πάνω)

The second class of interviews are those seeking to gather information about a subject. These types of interviews are central to the practices of journalism and instructional design. Such interviews are also important to any non-fiction writer or researcher. In general the quotes and information gathered in these interviews are used in a publication or edited for broadcast.
Such interviews occur only because the subjects have some interest in being interviewed. There are four main reasons why subjects agree to be interviewed:

• Ego - The desire to be on television and to have one's opinions aired is a strong one-to-many. Many people enjoy talking about themselves and their lives.
• Publicity - Politicians and celebrities are dependent on publicity for their success and an interview is free advertising. As such many subjects insist upon prominent mentions of their latest book or movie in the interview. Such promotional interviews are frequently required by contracts.
• Money - The issue of whether reporters should pay for interviews is a controversial one. Pundits and experts are almost always paid, and this is often an important source of income to them. Most media outlets have rules against paying eyewitnesses for interviews, in part because this only encourages the fabrication of fraudulent stories in the hopes of being paid. A major exception to this are some tabloids, especially British tabloids. Other media outlets often wine and dine sought after subjects and give them other such perks.
• Helpfulness - many subjects agree to an interview simply to aid the reporter. This is true of most eyewitnesses and help explain why many famous individuals agree to grant interviews for items such as school papers.

Even after an interview has been granted the subject normally imposes conditions. Almost all interviews have a time limit. The greater the fame and importance of a subject the more limitations they demand. These includes subject matters that are off limits, a veto over the final piece, or even a full list of questions provided in advance. Some politicians, notably Helmut Kohl (Germany), have avoided giving interviews to the press, whereas many others consider this a necessary aspect of political campaigning.
There are several other rules to interviews. If a subject declares that what they say is "off the record" a reporter is not supposed to use such information. If material is "Background" the material can be used but its source cannot be mentioned, if it is "deep background" then the information cannot be used on its own, and can only confirm information already obtained from another source. A subject may also declare that their comments should have no "attribution." In such cases the name of the subject cannot be mentioned, but they should simply be referred to as "a source in ...".
These rules are unwritten and in the past reporters have broken them. However if a journalist published material that was off the record they are unlikely to be able to use that source again. They are known as a "burnt source." Moreover news of such betrayals spreads and a reporter may have trouble with other sources.
The tone of an interviewer is also important. Tough interviewers that are honest and forthrightly pose important and difficult questions are appealing to audiences, but not to subjects. An interviewer that develops a reputation for such aggressiveness may soon find it difficult to convince subjects to sit for an interview. A subject that is offended during an interview may put an early halt to the discussion. Politicians, celebrities, and experts on certain subjects are frequently interviewed. Sometimes interviews are ended early (usually by the interviewee); one famous example is the interview of Charlton Heston by Michael Moore in the film Bowling for Columbine. Well known investigative journalists can often get interviews only under false pretenses. Conversely, an interviewer that asks only "soft" questions will lose the respect of audiences and colleagues.
The ideal interview is considered to be a face to face one. Most newspapers order reporters to specifically mention that an interview was conducted by telephone or e-mail.
Εν κατακλείδι…
Εν κατακλείδι. Ο δημοσιογράφος θέτει σύντομες ερωτήσεις κι αφήνει τον άλλον να μιλάει. Οι συνομιλητές του είναι κατά κανόνα φλύαροι, στην απεγνωσμένη προσπάθειά τους να αναδείξουν το ΕΓΩ τους. Ας τους κατανοήσει την αδυναμία. Να συνεχίσει να τους ακούει. Στο κείμενο που τελικά θα δημοσιεύσει  απλά αφαιρεί τις βλακείες και τα εγώ του. Κρατάει μόνο τα ουσιώδη. Βεβαίως όταν πας σε μια συνέντευξη αν κοιτάς το ρολόγι σου και βομβαρδίζεσαι από περιαυτολογίες, είναι σαφές ότι θα αγχώνεσαι… και δεν  θα βλέπεις την ώρα πως θα ξεφύγεις από αυτόν τον τύπο.. που εσύ όμως επέλεξες… Μόνον άκουε. Κοντράριζε τον συνομιλητή σου, αλλά πρώτα άκουέ τον! Είναι απρέπεια να τον διακόπτεις την ώρα που μιλάει…Είναι χυδαιότητα να του κόβεις τον οίστρο και τον ειρμό, όπως αθλίως πράττουν στα κανάλια  την σήμερον ημέρα.

OFF  & ON THE RECORD
Κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης συμβαίνουν πολλά απρόοπτα. Έχουμε αναφέρει μερικά σημαντικά ήδη… αλλά υπάρχει και κάτι ουσιωδέστατο που πρέπει να το φυλάτε ως ΘΡΗΣΚΕΙΑ!
Ο συνομιλητής σας είναι δυνατόν, κατά την ώρα της συνέντευξης να απαιτήσει ότι μια συγκεκριμένη δήλωσή του δεν πρέπει να δημοσιευθεί! Είναι «μεταξύ σας». Πρόκειται για τον γνωστό διεθνή όρο OFF THE RECORD. Δηλαδή εκτός… αναφοράς και δημοσιοποιήσεως ,όρος που δεσμεύει τον δημοσιογράφο για να μην αναφερθεί στη συγκεκριμένη επιθυμία του συνομιλητού του. Ακόμη κι αν η εμυστήρευση του συνομιλητού  αφορά την ανατροπή της Κυβέρνησης … αύριο.
Μπορεί εν τούτοις ο δημοσιογράφος μπροστά σε τέτοια αποκάλυψη, και εφόσον είναι βέβαιος ότι μάλλον να συμβεί, να αναγράψει το επικείμενο γεγονός, χωρίς όμως ποτέ να αναφερθεί στην πηγή του που τον δέσμευσε με τα δεσμά  του OFF THE RECORD.

(Από τα  ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ (Τα μόνα από το 1968…σταθερά)Της Ε.Σ.Δ…)-ΤΗΛ: 2112126900- 6988298523…