ΕΙΔΕΣ ΤΑ ΣΑΪΝΙΑ... ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΜΑΣ;

Η χειρότερη χρονιά εδώ και 140 χρόνια για το χρηματιστήριο Αθηνών

Του Βασίλη Παζόπουλου

Η μελέτη των στατιστικών δεδομένων είναι μια ίσως άχαρη δουλειά για τους περισσότερους, όμως ο αναλυτής των χρηματιστηριακών αγορών δεν έχει την πολυτέλεια να την αγνοεί. Η πορεία του παρελθόντος δίνει το στίγμα και το περίγραμμα που θα κινηθεί το μέλλον.
Η στατιστική είναι μια ξεχωριστή γλώσσα που μπορεί να διηγηθεί μια ολόκληρη ιστορία. Από την χορογραφία των αριθμών μπορείς να δεις ομορφιά, αρμονία, αγωνίες, προσδοκίες, απογοητεύσεις. Βέβαια σαν κάθε γλώσσα χρειάζεται χρόνο και κόπο για να μάθεις τις ιδιαιτερότητες της.

Μια περίεργη παράδοση
Το 2015 ίσως αποδειχθεί η χειρότερη χρονιά για τις αμερικάνικες μετοχές εδώ και 140 χρόνια.
Γιατί;
Γιατί μέχρι τώρα οι χρονολογίες που λήγουν σε "5" είχαν πάντα θετική απόδοση!
Όσο και αν φαίνεται απίστευτο, αρνητική απόδοση σε χρονιά που τελειώνει σε "5" δεν έχει συμβεί από το 1885.

Σαν δεδομένα χρησιμοποιούμε από το 1935 τον δείκτη S&P 500, ο οποίος είναι ο αντιπροσωπευτικότερος των αμερικάνικων μετοχών. Πιο πριν τα δεδομένα είναι από τον Dow Jones, μια που S&P "γεννήθηκε" το 1928.
Μόνο το 2005 και το 1965 είχαμε το πρώτο τρίμηνο αρνητική απόδοση των δεικτών στις χρονιές που αναφερόμαστε. Όμως το χρονικό περιθώριο αρκούσε για να ανεβάσει τον δείκτη σε θετικό πρόσημο μέχρι το τέλος του έτους.
Μπορεί να είναι ακόμα νωρίς, αλλά έχοντας ήδη περάσει το χειρότερο τρίμηνο εδώ και μια πενταετία, δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας πως θα παραμείνει η παράδοση.
Είναι τα ιστορικά στατιστικά στοιχεία άχρηστα;
Έχουμε σύμμαχο την παράδοση, έχουμε ακούσει να λέγεται κατά κόρο όταν αναφέρονται σε αθλητικές αναμετρήσεις. Οι παραδόσεις υπάρχουν για να σπάνε, ακούνε από τον προπονητή τους οι παίκτες μιας ομάδας, όταν το ιστορικό των αποτελεσμάτων έναντι του αντιπάλου είναι συντριπτικά αρνητικό.
Η αλήθεια είναι πως όταν αρχίζει η αναμέτρηση, τα περί παράδοσης μένουν στην άκρη.
Τα ιστορικά δεδομένα φυσικά δεν αφορούν μόνο τον αθλητισμό, αλλά κυρίως την οικονομία. Ειδικά στο χρηματιστήριο είναι τα μοναδικά εργαλεία που διαθέτει ο επενδυτής.
Η προέκταση των ιστορικών δεδομένων στο μέλλον δεν αποτελεί μαθηματική βεβαιότητα. Υπάρχουν μαθηματικοί τύποι που είναι βέβαιο πως βοηθάνε γιατί εφαρμοζόμενοι στη δράση των τιμών, αποκρυπτογραφούν πιθανά μοτίβα στο οποία αναμένεται να κινηθούν.
Ωστόσο η πορεία της χρηματιστηριακής αξίας δεν είναι αναγκαίο να συμμορφωθεί με τις μαθηματικές παραμέτρους που εφαρμόστηκαν. Οι αγορές αλλάζουν τον τρόπο που κινούνται.
Μια λεπτομέρεια μπορεί να κρίνει το αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, η ύλη από όπου αποτελείται το κάρβουνο και το διαμάντι είναι η ίδια, ο άνθρακας. Όμως τα άτομα άνθρακα διατάσσονται με εντελώς διαφορετικό τρόπο μέσα στο μοριακό πλέγμα. Μια ελάχιστη αιτία που διαφεύγει της προσοχής μπορεί να προκαλέσει πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα.
Ίσως δεν μπορούμε να βασιστούμε απόλυτα στην στατιστική για να κερδίσουμε, αλλά η άγνοια για τις πιθανότητες είναι ο πιο σίγουρος τρόπος για να χάσουμε.
Τι έχει αλλάξει
Όσες προόδους και να έχει κάνει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, λειτουργικά απέχει πολύ από το "τέλειο". Τα σύγχρονα ηλεκτρονικά συστήματα συναλλαγών και ενημέρωσης, έχουν δημιουργήσει αμέτρητους τρόπους που διευκολύνουν την ζωή μας αποτελεσματικά. Ωστόσο, η καινοτομία έχει συνοδευτεί με την πολυπλοκότητα.
Η εξέλιξη, η προσαρμογή στα νέα δεδομένα, είναι απαραίτητη. Τον περασμένο αιώνα οι περισσότεροι ασχολιόντουσαν με την αγροτική παραγωγή. Σήμερα ένα ελάχιστο ποσοστό του πληθυσμού αρκεί για να θρέψει τους υπόλοιπους.
Αν ακολουθούσαμε ένα μοτίβο αιώνων που επενδύει στην καλλιέργεια χωραφιών και όχι στην βιομηχανία και τις υπηρεσίες, θα είχαμε σημαντικό μειονέκτημα.
Χαρακτηριστικό της σύγχρονης εποχής είναι η μειωμένη ένταση κεφαλαίου των μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν αναδυθεί από την αλματώδη εξέλιξη της τεχνολογίας, καθώς και η πτώση των τιμών των βιομηχανικών αγαθών.
Εταιρίες πληροφορικής, όπως η Google και το Facebook, εκτοπίσανε από την πρωτοκαθεδρία των μεγάλων επιχειρήσεων τις αυτοκινητοβιομηχανίες.
Βέβαια όταν τελειώνει μια οικονομική εξέλιξη ή μια χρηματιστηριακή κίνηση είναι εύκολο να ερμηνευτεί. Το να κρίνεις εκ των υστέρων είναι πολύ πιο απλό από το να προβλέπεις.
Συμπέρασμα
Δεν ισχυρίζομαι πως υπάρχει κάτι ιδιαίτερο για αυτές τις χρονιές. Ούτε φυσικά σας προτρέπω να αρχίσετε αγορές στα τυφλά για να αξιοποιήσετε αυτή την πληροφορία. Ωστόσο, ως μελετητές των ιστορικών δεδομένων δεν μπορούμε παρά να το λάβουμε υπόψη μας.
Παρόλο που πραγματικά δεν μπορώ να βρω κάποιο αξιόπιστο λόγο που επαναλαμβάνεται αυτό το φαινόμενο προκειμένου να το εμπιστευτώ, δεν το αγνοώ. Σύμπτωση που επαναλαμβάνεται παύει να είναι σύμπτωση. Ίσως κάτι κρύβεται από πίσω που δεν έχει μπορέσει να ερμηνευτεί ακόμα.
- Η δωρεάν μηνιαία ενημέρωση του Σεπτεμβρίου στους κατόχους του βιβλίου Επενδυτές Χωρίς Σύνορα έχει σταλεί. Αν τυχόν δεν την έχει λάβει κανείς, παρακαλώ ας στείλει e-mail στο vpazopoulos@gmail.com
* Ο Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής της Guardian Trust, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα.

www.ependytes.com