Βαγγέλης Παπαχρήστος: Οι Βορειοηπειρώτες ζουν
καθημερινά με το φόβο
Το "Κανάλι 1" ανοίγει ένα παράθυρο επικοινωνίας με τον όπου γης Ελληνισμό. Τους Έλληνες που ζουν ή κατάγονται από ελληνικές εστίες που βρίσκονται εκτός της ελληνικής επικράτειας. Σήμερα κάνουμε την αρχή με μία ελληνική κοινότητα που έχει άμεση εδαφική συνέχεια με το ελληνικό κράτος, την Εθνική Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας, κατά το πολιτικώς ορθόν των τελευταίων χρόνων, ή καλύτερα με τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου.
Για τα ζητήματα των ομογενών της περιοχής αυτής, απ’ όπου κατάγονταν οι περισσότεροι Εθνικοί Ευεργέτες (Ζάππας, Ζωγράφος, Αρσάκης, Σίνας κ.α.) και γράφτηκαν χρυσές σελίδες της ελληνικής ιστορίας, μίλησε στην ιστοσελίδα του Δημοτικού Ραδιοφώνου του Πειραιά ο συνταξιούχος δάσκαλος της ελληνικής γλώσσας από τους Άγιους Σαράντα Βαγγέλης Παπαχρήστος. Ο κ. Παπαχρήστος, δημοσιογράφος και συγγραφέας πλέον, ήταν ιδρυτικό και ηγετικό μέλος της ελληνικής οργάνωσης «Ομόνοια», ενώ υπήρξε ένα από τα πέντε στελέχη της που φυλακίστηκαν το 1994 από το καθεστώς Μπερίσα εξαιτίας της πατριωτικής του δράσης για την δυναμική διεκδίκηση των δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών.- Κύριε Παπαχρήστο, πριν λίγες μέρες, συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ανακήρυξη της αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου. Θα θέλαμε να μας πείτε τι σημαίνει για εσάς και για τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό αυτή η ημερομηνία και αυτή η επέτειος σήμερα.
- Η κάθε επέτειος έχει την ιστορία της, έχει και την σημασία της. Τόσο περισσότερο η επέτειος των 100 χρόνων του αυτονομιακού αγώνα της Βορείου Ηπείρου. Και τονίζουμε τόσο περισσότερο γιατί είναι μια επέτειος, ένας αγώνας πολλών προσπαθειών και θυσιών, ένας αγώνας που έγινε μόνον με την συμμετοχή των Βορειοηπειρωτών κι αυτών που αγαπούσαν και τιμούσαν αυτόν τον χώρο, σε αντίξοες συνθήκες, μα με μεγάλη καρδιά και πίστη, και στεφανώθηκε με επιτυχία. Αυτήν της υπογραφής του Πρωτοκόλλου της Κερκύρας, στις 17 Μαϊου 1914, από τις έξι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής εκείνης, αλλά και του ίδιου του νεοσύστατου αλβανικού κράτους. Για μας είναι ένα μήνυμα ζωντανό, αυτή η επέτειος, πως το πρόβλημα είναι εκκρεμές, πως υπάρχει και πως, με την βοήθεια του Θεού, μπορεί να υλοποιηθεί. Νιώθω κάποια ανακούφιση που εφέτος, στα πλαίσια των 100χρόνων γίνονται πολλές δραστηριότητες από τους Βορειοηπειρώτες κι άλλους φορείς σε πολλές πόλεις της Ελλάδας και στον δικό μας χώρο, δραστηριότητες που πρέπει να κατακτήσουν όλη τη χρονιά για να δείξουμε προς όλους την ύπαρξη του προβλήματος και το μήνυμα της υλοποίησης.- Έχουν περάσει 24 χρόνια από την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος και των ηλεκτροφόρων συρματοπλεγμάτων που χώριζαν την Αλβανία από την Ελλάδα. Πως περιγράφετε γενικά την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στον χώρο της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας; Απολαμβάνουν οι Έλληνες όλα όσα δικαιούνται ως μειονότητα;
- Είναι αλήθεια ότι πέρασαν δυο δεκαετίες και μισή από την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος στην Αλβανία. Εννοείται ότι τα προτερήματα της δημοκρατίας υπερτερούν αυτών της δικτατορίας, όπως του λόγου, της έκφρασης, της ταυτότητας του καθενός, αλλά η Ελληνική Κοινότητα, παρόλο που υπάρχουν Διεθνή Ντοκουμέντα και Συμβάσεις, παρόλο που η Αλβανία έχει υπογράψει την Σύμβαση Πλαίσιο για τα δικαιώματα του ατόμου και των μειονοτήτων, δεν βρήκαν την πρέπουσα θέση. Μειονεκτούν τα δικαιώματα στο σχολικό, το περιουσιακό, το δημογραφικό, της τάξης και της ασφάλειας στο βορειοηπειρωτικό χώρο. Όπου υπάρχουν Έλληνες και συμπληρώνεται ο αριθμός των μαθητών, δεν ανοίγονται ελληνικά σχολεία, δεν αναγνωρίζουν δημόσια σχολεία στην Κορυτσά και Χιμάρα, με το σκεπτικό ότι είναι εκτός του γκέτο, που ονομάζεται μειονότητα. Υφαρπάζονται οι περιουσίες με πλαστά ψεύτικα ντοκουμέντα από αλλοεθνείς, αλλοίωσαν δημογραφικά το χώρο με την εισβολή πολλών οικογενειών στα δικά μας χωριά. Οι Βορειοηπειρώτες ζουν καθημερινά με το φόβο και τον τρόμο από ληστές, κακοποιούς και εθνικιστές με πολιτικά κίνητρα.- Μετά το 1990 η πλειοψηφία των Βορειοηπειρωτών άρχισε να εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Με την οικονομική κρίση στη χώρα μας τα τέσσερα τελευταία χρόνια, παρατηρήθηκε επιστροφή Ελλήνων στις πόλεις και τα χωριά της Β. Ηπείρου και αν ναι πως αξιοποιήθηκε; Πως είναι η οικονομική κατάσταση σήμερα στην Αλβανία;
- Το πρώτο κύμα των Βορειοηπειρωτών έφυγε για την Ελλάδα με την κατάργηση του δικτατορικού καθεστώτος στις αρχές του 1991, το δεύτερο με την φυλάκιση των πέντε ηγετών της Ομόνοιας το 1994 και το τρίτο το 1997 με τον σπαραγμό που ξέσπασε στη χώρα λόγω των παρατραπεζών. Στην Ελλάδα οι Βορειοηπειρώτες εργαστήκαν σκληρά και πρόκοψαν. Μερικοί τα τελευταία χρόνια αποφάσισαν να επιστρέψουν και ν’ ανοίξουν εδώ τις δικές τους δουλειές και μικροεπιχειρήσεις. Δυστυχώς, όχι μόνον δεν βρήκαν θετικό κλίμα, αλλά θα ‘λεγα και επιβαρυντικό: Με την εφορία, με την διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος, πρωτοφανές στο δικό μας χώρο, με τόσα άλλα εμπόδια, μόνον και μόνον να μην προκόψουν και επιστρέψουν και άλλοι, γιατί τότε θα ματαιώνονταν το μελετημένο μοχθηρό σχέδιο των εκάστοτε αλβανικών κυβερνήσεων για την αλλοίωση του ελληνικού στοιχείου, την απομάκρυνσή τους και το άδειασμα του χώρου. Δυστυχώς για τον βορειοηπειρωτικό χώρο δεν υπήρχε ούτε και από τις ελληνικές κυβερνήσεις ένα ξεκάθαρο, μελετημένο και οργανωμένο σχέδιο για την ανάκαμψη και αναβάθμιση του εδώ βορειοηπειρωτικού χώρου, για την παραμονή των Βορειοηπειρωτών στα πάτρια εδάφη. Ούτε και η οργάνωση της Ομόνοιας έπαιξε το ρόλο που αρμόζει στις διεκδικήσεις αυτές.- Ως συνταξιούχος εκπαιδευτικός θα θέλαμε να μας μιλήσετε και για την κατάσταση στο χώρο της Παιδείας για την Εθνική Ελληνική Μειονότητα της Αλβανίας. Λειτουργούν ελληνικά σχολεία και οι μαθητές εκεί τι διδάσκονται;
- Το εκπαιδευτικό ήταν ένα από τα βαρυσήμαντα σημεία του προγράμματος της οργάνωσης ΟΜΟΝΟΙΑ. Ν’ ανοίξουν ελληνικά σχολεία, εκεί όπου συμπληρώνεται ο αριθμός των μαθητών, βάσει του αλβανικού νόμου, να τροποποιηθεί το σχολικό πρόγραμμα ως αναφορά τις ώρες διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας. Στα πρώτα χρόνια, χάρη του αγώνος της Ομόνοιας άνοιξαν ελληνικά σχολεία στις πόλεις των Αγ. Σαράντα, Δελβίνου και Αργυροκάστρου καθώς και σε κοινότητες με μεικτό πληθυσμό όπως στο Μετόχι, Μπίστριτσα, Εξαμίλια και ΜΤΣ. Αναγκάστηκε το Υπουργείο παιδείας να αποσύρει την οδηγία 17 που έδινε ποσοστό στην ελληνική γλώσσα μόνον 30% και να την αντικαταστήσει με την οδηγία 19 όπου τα μαθήματα θα διδάσκονταν 75% στην ελληνική γλώσσα. Αυτές ήταν επιτυχίες. Δυστυχώς η κατάσταση στην παιδεία άλλαξε. Έκλεισαν πάρα πολλά σχολεία, λόγω έλλειψης μαθητών, συμπυκνώθηκαν οι τάξεις, άλλαξε και το ποσοστό σε βάρος της ελληνικής γλώσσας. Στο μεγαλύτερο σχολείο με 220 μαθητές στην πόλη των Αγίων Σαράντα η αναλογία υπέρ της ελληνικής γλώσσας άλλαξε πάρα πολύ. Τα περισσότερα μαθήματα διδάσκονται στην αλβανική. Κι όλα αυτά γιατί δεν βρέθηκε ο τρόπος να αναγερθεί ένα κτίριο όπου θα στεγάζονταν οι ελληνικές τάξεις, με έλληνα διευθυντή και προσωπικό. Όπως τόνισα παραπάνω οι αλβανικές αρχές αρνούνται ν’ ανοίξουν δημόσια σχολεία στη Χιμάρα, Κορυτσά και άλλου, με το σκεπτικό ότι δεν εντάσσονται στην περιοχή της ελληνικής μειονότητας. Εφέτος οι μαθητές των ελληνικών τάξεων συνεχίζουν να διδάσκονται χωρίς βιβλία, ρίχνοντας το μπαλάκι η αλβανική στην ελληνική κυβέρνηση και το αντίθετο. Τα βιβλία των μαθητών, αυτά που υπήρχαν, είναι δηλητηριασμένα από εθνικιστικά παραληρήματα περί μεγάλης Αλβανίας και για αλβανικά εδάφη μέχρι τον Αμβρακικό κόλπο, Αυτά είναι απαράδεκτα και κανένας δε βάζει το χέρι του.- Σε τι επίπεδο βρίσκεται η ασφάλεια και η τάξη στην περιοχή της Β. Ηπείρου; Υπάρχει εγκληματικότητα;
Ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός σήμερα νιώθει ανασφαλής. Οι κλοπές, οι βιαιοπραγίες είναι το καθημερινό ρεφρέν. Δεν έμεινε Ναός χωρίς να βεβηλωθεί, εικόνες και άγια σκεύη χωρίς να κλαπούν. Οι κακοποιοί προχώρησαν στις δικές μας κοινότητες και έκαναν γης Μαδιάμ τα αδειανά σπίτια. Δεν αρκέστηκαν με αυτά. Άρχισαν να επιτίθενται και σε σπίτια που μέσα τους κατοικούν υπερήλικες. Τους δένουν χειροπόδαρα, τους κλείνουν το στόμα, τους κακοποιούν και έφθασαν μέχρι τη θανάτωση Βορειοηπειρωτών για να τους ληστέψουν και κυρίως για να φοβίσουν τους εδώ εναπομείναντες για να φύγουν και να αδειάσει όλος ο χώρος. Αυτός, δε, είναι και ο πρωταρχικός σκοπός των εθνικιστών αλβανών. Αλλιώς δεν εξηγείται που η αστυνομία, σε τόσες βιαιοπραγίες που έγιναν, δεν έβαλε ούτε έναν κακοποιό και εγκληματία στο σκαμνί του κατηγορουμένου για να λογοδοτήσει.- Ακούγονται τελευταία διάφορα σενάρια για νέα διοικητική διαίρεση στην Αλβανία, στο πρότυπο του «Καλλικράτη» στην Ελλάδα. Πως πιστεύετε ότι θα επηρεάσει την Εθνική Ελληνική Μειονότητα;
- Η νέα διοικητική διαίρεση, πρότυπου «Καλλικράτη», σήμερα είναι γεγονός. Ακόμα δεν δημοσιοποιήθηκαν τα σχέδια τους. Θα σχηματίσουν οι ελληνικές επαρχίες δικό τους σχήμα ή θα συγχωνευτούν με αλβανικές κοινότητες; Αν θα γίνει αυτό τότε είναι που θα χάσουν κι εκείνη την ολίγη ουδετερότητα που είχαν ως ελληνικές επαρχίες. Σίγουρα η ένταξη όλης της Ελληνικής Κοινότητας σε δύο μόνον επαρχίες μόνον αρνητικά αποτελέσματα θα έχει. Αυτές είναι και οι συνέπειες της απογραφής, που βγάζουν τις δικές μας κοινότητες με ελάχιστο πληθυσμό και το δικαιολογούν, βάσει του νόμου περί συγκρότησης μιας επαρχίας ή ενός δήμου στηριζόμενη στο αριθμό των κατοίκων.(από το «Κανάλι Ένα» 90,4 FM)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου