Προδημοσίευση του δίτομου έργου «ΜΜΕ, διαφήμιση και κατανάλωση. Η ελληνική περίπτωση 2000-2010» του Μανώλη Χαιρετάκη, αν. καθηγητή στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Του Σωτήρη Μανιάτη
Ετοιμο είναι πλέον το δίτομο έργο του Μανώλη Χαιρετάκη, αν. καθηγητή στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τίτλο «ΜΜΕ, διαφήμιση και κατανάλωση. Η ελληνική περίπτωση 2000-2010».
Πρόκειται για μια εξαιρετική καταγραφή, μέσα σε περίπου 940 σελίδες, της εξελικτικής πορείας των ΜΜΕ, της διαφήμισης και της κατανάλωσης στην Ελλάδα μέσα στη συγκεκριμένη 10ετία «σε συνδυασμό με την ενσωμάτωση του καθενός στους υπόλοιπους δύο παράγοντες, με όλους τους δυνατούς συνδυασμούς και με στόχο την αμοιβαίως επωφελή συνεργασία, αλλά και με αναδρομές στην κατάσταση προ του 2000, όπου αυτό απαιτείται» όπως σημειώνει ο ίδιος.
Τη διαχείριση του δίτομου έργου έχει αναλάβει για μια εξαετία η Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης, η οποία και θα αποφασίσει το πότε και τον τρόπο έκδοσής του. Σκέψεις και σχεδιασμοί πάντως υπάρχουν ακόμα και για διαδικτυακή έκδοση καθώς με αυτόν τον τρόπο οι χρήστες θα μπορούν να ανατρέξουν με ενεργά λινκ σε μια σειρά από πηγές, σημειώσεις, παρατηρήσεις και πίνακες που συγκέντρωσε και ανέλυσε ο κ. Χαιρετάκης και περιλαμβάνονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να υπάρχει παράλληλη ανάγνωση όλων των δεδομένων.
Ο καθηγητής αφιερώνει το δίτομο έργο του στη μνήμη των Ρούσσου Βρανά, Αγγελου Ελεφάντη, Αριστέας Μπουγάτσου, Χρήστου Παπουτσάκη και Ανδρέα Χριστοδουλίδη.
Ο κ. Χαιρετάκης αναφέρεται στη μετάβαση από το «μπλοκ» του Τύπου στα διάδοχα «μπλοκ» των ΜΜΕ, στην προώθηση της «μαζικής κουλτούρας, στην εποποιία των εμπορικών/ιδιωτικών καναλιών, στα προγράμματα της τηλεόρασης, καθώς και στις σχέσεις της τηλεόρασης με τη διαπλοκή και την πολιτική». Το δίτομο έργο εστιάζει στις ποσοτικές διαστάσεις των ΜΜΕ και των ακροατηρίων τους, «στις διαδρομές της πολιτικής επικοινωνίας, καθώς και στις διαστάσεις των δημοσκοπήσεων, των εκλογικών αποτελεσμάτων και της διαφήμισης». Αυτό που πραγματικά βοηθά τον αναγνώστη να αποκτήσει πληρέστατη εικόνα, είναι οι αναλυτικοί πίνακες με ποσοτικά στοιχεία και βέβαια οι παραπομπές σε αρθρογραφία και βιβλιογραφία. Ζητήσαμε από τον καθηγητή και μας παραχώρησε για προδημοσίευση ένα κομμάτι που αναφέρεται στην τηλεόραση όπως και τους πίνακες που δημοσιεύουμε για την τηλεθέαση διαχρονικά και τον χάρτη των ΜΜΕ στην Ελλάδα.
Τα πάνω-κάτω στη μικρή οθόνη
«[...] Η τηλεόραση έχει ήδη αρχίσει να γίνεται ένα γερασμένο ΜΜΕ, με εστίαση στα άτομα μεγαλυτέρων ηλικιών (55+), αλλά και εξ αντανακλάσεως σε πολύ νεαρά άτομα, ηλικίας 13-17 ετών. Το ίδιο το μέσο παραπέμπει ευθέως στην έννοια της τηλεθέασης (7), και για τον λόγο αυτό, αρχικά θα αναφέρουμε μερικά στοιχεία για το μέγεθος εκείνο που απέκτησε ιδιαίτερη βαρύτητα στο σύμπαν των ελληνικών ΜΜΕ.
»Κατ” αρχάς παραθέτουμε την εξέλιξη των τηλεθεάσεων των δημοσίων και των εμπορικών (ή ισοδύναμα ιδιωτικών) καναλιών για όλο το χρονικό διάστημα 1990-2010. Αυτό που μπορεί να παρατηρηθεί είναι ότι το μέγιστο της τηλεθέασης των δημοσίων καναλιών επιτυγχάνεται το 1990, έτος κατά το οποίο δεν είχε φανεί στην πλήρη του έκταση ο ανταγωνισμός από τα εμπορικά/ιδιωτικά κανάλια, τα οποία επιτυγχάνουν το ελάχιστό τους την ίδια χρονιά (1990), ενώ το μέγιστό τους το επιτυγχάνουν τα εμπορικά/κανάλια κατά το 2000, όταν πλέον το τηλεοπτικό κοινό είχε κατά κάποιο τρόπο «κορεσθεί» από την τηλεθέαση στα εμπορικά/ιδιωτικά κανάλια, και μέρος του μεταφέρθηκε ξανά στα δημόσια κανάλια, τα οποία παρουσίασαν το ελάχιστό τους το 1995, και από τότε παρουσίασαν μια κυμαινόμενη τηλεθέαση, η οποία άρχισε να εκδηλώνει μια καθοδικά κυμαινόμενη πορεία από το έτος 2000 και μετά» (Πίνακας 1).
«Η καταγεγραμμένη εικόνα της μέσης ημερήσιας τηλεθέασης ανά έτος παρουσιάζει μια ανοδική διαχρονικά πορεία, με ελάχιστες εξαιρέσεις, ενώ η τηλεθέαση στα δημόσια κανάλια αναλύεται στους επιμέρους σταθμούς, την ΕΤ-1, τη ΝΕΤ (πρώην ΥΕΝΕΔ) και τη νεοπαγή ΕΤ-3. Αξίζει να σημειωθεί ότι για την ΕΤ-1 το μέγιστο της τηλεθέασης σημειώνεται το 1990, και το ελάχιστό της το 2010, γεγονός που φανερώνει μια συνεχή πτωτική πορεία, που ουσιαστικά πιθανόν να οδηγεί στην απαξίωσή της. Αντίθετα, για τη ΝΕΤ το ελάχιστο της τηλεθέασής της σημειώνεται το 1995, και το μέγιστο το 2008, γεγονός που φανερώνει μια γενικά ανοδική πορεία στο εξεταζόμενο χρονικό διάσημα. Η ΕΤ-3 παρουσιάζει, από το 2000 έως το 2010, ανοδική πορεία.
»Τα δύο εμπορικά/ιδιωτικά κανάλια που πρωτοεμφανίσθηκαν, το Mega και το Antenna, σημείωσαν τη μέγιστη τηλεθέασή τους λίγα χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση, το 1993, έτος κατά το οποίο κατείχαν αθροιστικά τα δύο τρίτα της συνολικής τηλεθέασης (το 65%) – έχοντας κατά το έτος αυτό αποβεί ένα οιονεί τηλεοπτικό μονοπώλιο. Ομως από το 1994 και μετά παρουσίασαν μια τηλεθέαση με διάφορες μεταπτώσεις, καταλήγοντας το Mega στο ελάχιστό του το 2004, και το Antenna στο ελάχιστό του το 2009. Αξιοσημείωτο είναι ότι το ελάχιστο της αθροιστικής τους τηλεθέασης σημειώνεται το 2008 (33,5%), που είναι σχεδόν το μισό του αντίστοιχου μεγέθους των το 1993.
Τα υπόλοιπα πανελλαδικά εμπορικά/ιδιωτικά κανάλια άρχισαν να λειτουργούν λίγα χρόνια μετά την εμφάνιση των “μεγάλων” εμπορικών καναλιών Mega και Antenna. Αυτά ήταν κυρίως το Alpha, το Star, το Alter και, χρόνια μετά, το Σκάι. Η πορεία της τηλεθέασής τους ακολουθεί αντιδιαμετρικά την πορεία της τηλεθέασης των “μεγάλων” εμπορικών/ιδιωτικών καναλιών, με αθροιστικό μέγιστο το 2008 (38,9%) και αθροιστικό ελάχιστο το 1995 (23,4%), έτος κατά το οποίο λειτουργούσαν μόνο ο Alpha και το Star [...]».
s.maniatis@efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου